Sterfte door roken

In 2023 ruim 19.000 mensen overleden door roken

In 2023 overleden in Nederland naar schatting 19.420 mensen als gevolg van aandoeningen veroorzaakt door roken. Roken is bij volwassenen verantwoordelijk voor een groot deel van de sterfgevallen. Er zijn per ziekte duidelijke verschillen in het percentage sterfgevallen dat kan worden toegeschreven aan roken. Bij longkanker is 81% van alle sterfgevallen te wijten aan roken. Bij strottenhoofdkanker en COPD Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten) (Chronic obstructive pulmonary disease (Chronische obstructieve longziekten)) is dat respectievelijk 82% en 78% van de sterfgevallen. Daarnaast is circa 54% van de totale sterfte aan lip-, mond- en speekselklierkanker, 47% van de sterfte aan slokdarmkanker en 25% van de sterfte aan blaaskanker toe te schrijven aan roken (Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek, bewerkt door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)).

In 2023 naar schatting 1.050 mensen overleden door meeroken

In 2023 overleden naar schatting 1.050 mensen als gevolg van meeroken, met name door longkanker, COPD en diabetes (Bron: CBS Doodsoorzakenstatistiek, bewerkt door het RIVM).

Stoppen met roken leidt tot daling risico voortijdig sterven

Op iedere leeftijd heeft stoppen met roken een gunstig effect op het risico op voortijdige sterfte. Hoe eerder iemand stopt met roken, hoe meer het risico op voortijdige sterfte daalt (Le et al., 2024 Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024) (Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024)) ). Stoppen met roken kan de levensduur wel 8 tot10 jaar verlengen (Jha et al., 2013 Jha, P, Ramasundarahettige, Landsman, Rostron, Thun, MJ., Anderson, McAfee, Peto, RR., 21st-century hazards of smoking and benefits of cessation in the United States (2013) (Jha, P, Ramasundarahettige, Landsman, Rostron, Thun, MJ., Anderson, McAfee, Peto, RR., 21st-century hazards of smoking and benefits of cessation in the United States (2013)) ; Le et al., 2024 Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024) (Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024)) ). Mensen die voor hun 35^e stoppen met roken, hebben ongeveer dezelfde levensverwachting Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. (Het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op een bepaalde leeftijd. ) als mensen die nooit gerookt hebben (Le et al., 2024 Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024) (Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024)) ; Reep-van den Bergh et al., 2017 Reep-van den Bergh, Harteloh, P. P. M., Croes, E.A., Leading cause of death in young Dutch people: the cigarette (2017) (Reep-van den Bergh, Harteloh, P. P. M., Croes, E.A., Leading cause of death in young Dutch people: the cigarette (2017)) ). Maar ook mensen die op oudere leeftijd, stoppen met roken, verlagen hun risico op sterfte (Le et al., 2024 Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024) (Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024)) ; Nash et al., 2017 Nash, Liao, Harris, T., Freedman, Cigarette Smoking and Mortality in Adults Aged 70 Years and Older: Results From the NIH-AARP Cohort (2017) (Nash, Liao, Harris, T., Freedman, Cigarette Smoking and Mortality in Adults Aged 70 Years and Older: Results From the NIH-AARP Cohort (2017)) ). Zo leven mensen die op 65 jarige leeftijd stoppen met roken gemiddeld 1,7 jaar langer, vergeleken met 65-jarigen die door blijven roken (Le et al., 2024 Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024) (Le, Mendez, Warner, The Benefits of Quitting Smoking at Different Ages (2024)) ).  Het sterfterisico wordt ook bepaald door de duur van het roken en het aantal sigaretten dat gerookt wordt (Nash et al., 2017 Nash, Liao, Harris, T., Freedman, Cigarette Smoking and Mortality in Adults Aged 70 Years and Older: Results From the NIH-AARP Cohort (2017) (Nash, Liao, Harris, T., Freedman, Cigarette Smoking and Mortality in Adults Aged 70 Years and Older: Results From the NIH-AARP Cohort (2017)) ).

Tabel: Sterfte door ziekten als gevolg van roken 2023

Bron: RIVM, mede gebaseerd op CBS Doodsoorzakenstatistiek (zie voor methode VTV-2024(PDF))

Door afronding op tientallen kan de totale rookgerelateerde sterfte verschillen van de som van de sterfte bij mannen en vrouwen afzonderlijk, en van alle aandoeningen afzonderlijk.