Niet één oorzaak voor angststoornissen
Er bestaat niet één oorzaak voor angststoornissen. Waarschijnlijk gaat het om een samenspel van genetische factoren en omgevingsinvloeden (GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022))
; Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018))
). Risicofactoren en -groepen voor de verschillende typen angststoornissen komen grotendeels met elkaar overeen; soms zijn er kleine verschillen
(Land et al. 2008 (Land, V't H, Schoemaker, C. G., Ruiter, C., Trimbos zakboek psychische stoornissen, Utrecht (2008))
).
Tabel: Risicofactoren voor de ontwikkeling van angststoornissen
Risicofactoren voor het optreden van angststoornissen | ||
---|---|---|
Persoonsgebonden factoren |
||
Genen |
|
Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018)) ;Meier & Deckert 2019 (Meier, Deckert, Genetics of anxiety disorders (2019)) |
Geslacht |
|
Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018)) |
Persoonlijkheid |
|
GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022)) ; Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018)) |
Gezondheid |
|
GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022)) |
Omgevingsgebonden factoren |
||
Sociale problemen |
|
GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022)) |
Opvoeding |
|
Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018)) |
Levensgebeurtenissen |
||
Belastende gebeurtenissen |
|
GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022)) ;Giacobbe & Flint 2018 (Giacobbe, Flint, A. J., Diagnosis and management of anxiety disorders (2018)) |
Een angststoornis beperkt het sociale leven, dagelijkse bezigheden en vitaliteit
In de top tien van ziekten met de grootste ziektelast (De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).) in de Nederlandse bevolking in 2018, nemen angststoornissen de tiende plaats in (Volksgezondheid Toekomst Verkenning). Mensen met een angststoornis hebben een slechtere kwaliteit van leven vergeleken met de algemene bevolking. Zij ervaren hun gezondheid als minder goed en hebben over het algemeen meer moeite met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Ook gaan angststoornissen vaak samen met belemmeringen in het sociaal functioneren (GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022))
). Angststoornissen worden daarnaast in verband gebracht met verminderd functioneren op het werk en een toename van het gebruik van medische diensten
(Zimmermann et al. 2020 (Zimmermann, Chong, Vechiu, Papa, A, Modifiable risk and protective factors for anxiety disorders among adults: A systematic review (2020))
).
Comorbiditeit versterkt gezondheidsgevolgen
Mensen met angststoornissen hebben daarnaast vaak één of meerdere andere stoornissen. Zo gaan angststoornissen vaak samen met stemmingsstoornissen en stoornissen in het gebruik van een middel (GGZ Standaarden 2022 (GGZ Standaarden, Zorgstandaard angstklachten en angststoornissen (2022)) ; Lai et al. 2015 (Lai, Cleary, M., Sitharthan, T., Hunt, G.E., Prevalence of comorbid substance use, anxiety and mood disorders in epidemiological surveys, 1990–2014: A systematic review and meta-analysis (2015)) ). Ook het risico op een andere angststoornis is groter (Zimmermann et al. 2020 (Zimmermann, Chong, Vechiu, Papa, A, Modifiable risk and protective factors for anxiety disorders among adults: A systematic review (2020)) ). Naarmate iemand meer psychische stoornissen tegelijkertijd heeft, duren de klachten langer en zijn de gevolgen voor het functioneren ernstiger (Klein Hofmeijer-Sevink et al. 2012 (Klein Hofmeijer-Sevink, M, Batelaan, N. M., Megen, HJ., Penninx, Cath, DC., van den Hout, MA., van Balkom, A. J. L. M., Clinical relevance of comorbidity in anxiety disorders: a report from the Netherlands Study of Depression and Anxiety (NESDA) (2012)) ).
Meer informatie
- C. Zomer (RIVM)
- R. van Diest (RIVM)