Opleidingsgroepen 2023
Sla de grafiek Opleidingsniveau 2023 over en ga naar de datatabelBron: Enquête beroepsbevolking (EBB), CBS
- Laag onderwijs: basisonderwijs, vmbo (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs), eerste 3 leerjaren van havo (Hoger algemeen voortgezet onderwijs)/vwo (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) en entreeopleiding, voormalige assistentenopleiding (mbo1)
- Middelbaar onderwijs: bovenbouw van havo/vwo, basisberoepsopleiding (mbo2), vakopleiding (mbo3), middenkader- en specialistenopleidingen (mbo4)
- Hoog onderwijs: hbo (Hoger beroepsonderwijs), wo (Wetenschappelijk Onderwijs)
- Achterliggende cijfers op CBS-StatLine
Ruim een derde van de bevolking hoogopgeleid
In 2023 was 38% van de 25-plussers hoogopgeleid. Het percentage mensen met een middelbaar opleidingsniveau was 35%, en 26% was laagopgeleid. Onder mannen was het percentage laagopgeleiden lager dan onder vrouwen (25 tegenover 27%). Het percentage middelbaar- en hoogopgeleiden was onder mannen juist hoger dan onder vrouwen.
Opleidingsniveau zal naar verwachting verder stijgen
De verwachting is dat het opleidingsniveau van de Nederlandse bevolking de komende decennia verder zal stijgen (Bijl et al. 2017 (Bijl, R., Boelhouwer, J., Wennekers, A., De sociale staat van Nederland 2017, Den Haag (2017)) ). Hiermee zal ook de samenstelling van de groep laagopgeleiden waarschijnlijk verder veranderen, wat mogelijk kan leiden tot een concentratie van risicofactoren voor een minder goede gezondheid in deze groep. Dus hoewel de omvang van de groep lager opgeleiden afneemt, zouden de gezondheidsproblemen weleens kunnen verergeren (Broeders et al. 2018 (Broeders, D. W. J., Das, H. D., Jennissen, R. P. W., Tiemeijer, W. L., de Visser, M., Van verschil naar potentieel: een realistisch perspectief op de sociaaleconomische gezondheidsverschillen, Den Haag (2018)) ). Aan de andere kant kan de stijging van opleidingsniveau tot gevolg hebben dat de groep hoger opgeleiden heterogener wordt met betrekking tot risicofactoren voor gezondheid. Al met al is het onduidelijk wat de gevolgen van de stijging van opleidingsniveau in de Nederlandse bevolking zullen zijn voor gezondheidsverschillen tussen laag- en hoogopgeleiden (VTV2018: gezondheidsverschillen). De beschikbare literatuur hierover is met name gebaseerd op data verzameld in de Verenigde Staten en in veel mindere mate op data verkregen in landen met een uitgebreider sociaal vangnet (Leopold & Leopold 2018 (Leopold, L, Leopold, T, Education and Health across Lives and Cohorts: A Study of Cumulative (Dis)advantage and Its Rising Importance in Germany. (2018)) ).
Totaal
Sla de grafiek Opleidingsniveau naar leeftijd 2023 over en ga naar de datatabelBron: Enquête beroepsbevolking (EBB), CBS
- Laag onderwijs: basisonderwijs, vmbo (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs), eerste 3 leerjaren van havo (Hoger algemeen voortgezet onderwijs)/vwo (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) en entreeopleiding, voormalige assistentenopleiding (mbo1)
- Middelbaar onderwijs: bovenbouw van havo/vwo, basisberoepsopleiding (mbo2), vakopleiding (mbo3), middenkader- en specialistenopleidingen (mbo4)
- Hoog onderwijs: hbo (Hoger beroepsonderwijs), wo (Wetenschappelijk Onderwijs)
- Achterliggende cijfers op CBS-StatLine
Mannen
Sla de grafiek Opleidingsniveau mannen naar leeftijd 2023 over en ga naar de datatabelBron: Enquête beroepsbevolking (EBB), CBS
- Laag onderwijs: basisonderwijs, vmbo (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs), eerste 3 leerjaren van havo (Hoger algemeen voortgezet onderwijs)/vwo (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) en entreeopleiding, voormalige assistentenopleiding (mbo1)
- Middelbaar onderwijs: bovenbouw van havo/vwo, basisberoepsopleiding (mbo2), vakopleiding (mbo3), middenkader- en specialistenopleidingen (mbo4)
- Hoog onderwijs: hbo (Hoger beroepsonderwijs), wo (Wetenschappelijk Onderwijs)
- Achterliggende cijfers op CBS-StatLine
Vrouwen
Sla de grafiek Opleidingsniveau vrouwen naar leeftijd 2023 over en ga naar de datatabelBron: Enquête beroepsbevolking (EBB), CBS
- Laag onderwijs: basisonderwijs, vmbo (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs), eerste 3 leerjaren van havo (Hoger algemeen voortgezet onderwijs)/vwo (Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) en entreeopleiding, voormalige assistentenopleiding (mbo1)
- Middelbaar onderwijs: bovenbouw van havo/vwo, basisberoepsopleiding (mbo2), vakopleiding (mbo3), middenkader- en specialistenopleidingen (mbo4)
- Hoog onderwijs: hbo (Hoger beroepsonderwijs), wo (Wetenschappelijk Onderwijs)
- Achterliggende cijfers op CBS-StatLine
Jonge mensen hoger opgeleid dan ouderen
Onder jonge mensen is het percentage hoogopgeleiden in 2023 hoger dan onder ouderen. Meer dan de helft van de 25 tot en met 44-jarigen (52%) had hbo (Hoger beroepsonderwijs) of universteit (wo (Wetenschappelijk Onderwijs)) als hoogst behaald opleidingsniveau; onder 65-plussers was dit 23%. Onder 65-plussers is het percentage laagopgeleiden juist hoger dan het percentage jongeren met een laag onderwijsniveau. In 2023 was 45% van de 65-plussers laagopgeleid; onder 25 tot en met 44-jarigen was dit 13%.
Jonge vrouwen hoger opgeleid dan jonge mannen
Het percentage hoogopgeleide jonge vrouwen is hoger dan het percentage hoogopgeleide jonge mannen. In 2023 had 56% van de 25 tot en met 44-jarige vrouwen een hbo- of universitaire (wo) opleiding afgerond tegenover 48% van de mannen in dezelfde leeftijdsgroep. Het percentage laagopgeleide mannen (15%) is in deze leeftijdsgroep juist iets hoger dan het percentage laagopgeleide vrouwen (11%). Onder 65-plussers was het percentage hoogopgeleiden hoger onder mannen (28%) dan onder vrouwen (19%). In deze leeftijdsgroep is het percentage laagopgeleide vrouwen (53%) juist groter dan het percentage laagopgeleide mannen (37%).
H. Giesbers, red. (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))