Wijzigingsdatum 09-07-2024

Gezonde leefstijl voorkomt vaak hoog cholesterol

Een hoog cholesterol- of triglyceridengehalte kan vaak worden voorkomen door voldoende lichaamsbeweging, matig tot geen alcoholgebruik en een gezond voedingspatroon met veel vezels en weinig geraffineerde koolhydraten, verzadigde vetten en transvetten (Mach et al. 2019 Mach, F, Baigent, C, Catapano, AL., Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, ESC Scientific Document Group, Mueller, C, Drexel, H, Aboyans, V, Corsini, A, Doehner, W, Farnier, M, Gigante, B, Kayikcioglu, M, Krstacic, G, Lambrinou, E, Lewis, BS., Masip, J, Moulin, P, Petersen, S, Petronio, ASonia, Piepoli, MFrancesco, ó, X, äber, L, Ray, KK., Reiner, Ž, Riesen, WF., Roffi, M, Schmid, J, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Stroes, E, Sudano, I, Tselepis, AD., Viigimaa, M, Vindis, C, Vonbank, A, Vrablik, M, Vrsalovic, M, Zamorano, L, Collet, J, Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, Windecker, S, Aboyans, V, Baigent, C, Collet, J, Dean, V, Delgado, V, Fitzsimons, D, Gale, CP., Grobbee, D, Halvorsen, S, Hindricks, G, Iung, B, üni, P, Katus, HA., Landmesser, U, Leclercq, C, Lettino, M, Lewis, BS., Merkely, B, Mueller, C, Petersen, S, Petronio, ASonia, Richter, D.J., Roffi, M, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Sousa-Uva, M, Touyz, RM., Nibouche, D, Zelveian, PH., Siostrzonek, P, Najafov, R, van de Borne, P, Pojskic, B, Postadzhiyan, A, Kypris, L, Špinar, Ř, Larsen, MLytken, Eldin, HSalah, Viigimaa, M, Strandberg, TE., ères, J, Agladze, R, Laufs, U, Rallidis, L, Bajnok, Á, ónsson, Ö, Maher, V, Henkin, Y, Gulizia, MMassimo, Mussagaliyeva, A, Bajraktari, G, Kerimkulova, A, Latkovskis, G, Hamoui, O, Slapikas, R, Visser, L, Dingli, P, Ivanov, V, Boskovic, A, Nazzi, M, Visseren, F, Mitevska, I, øl, K, Jankowski, P, Fontes-Carvalho, R, Gaita, D, Ezhov, M, Foscoli, M, Giga, V, Pella, D, Fras, Z, de Isla, LPerez, öm, E, Lehmann, R, Abid, L, Ozdogan, O, Mitchenko, O, Patel, RS., 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk (2019) (Mach, F, Baigent, C, Catapano, AL., Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, ESC Scientific Document Group, Mueller, C, Drexel, H, Aboyans, V, Corsini, A, Doehner, W, Farnier, M, Gigante, B, Kayikcioglu, M, Krstacic, G, Lambrinou, E, Lewis, BS., Masip, J, Moulin, P, Petersen, S, Petronio, ASonia, Piepoli, MFrancesco, ó, X, äber, L, Ray, KK., Reiner, Ž, Riesen, WF., Roffi, M, Schmid, J, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Stroes, E, Sudano, I, Tselepis, AD., Viigimaa, M, Vindis, C, Vonbank, A, Vrablik, M, Vrsalovic, M, Zamorano, L, Collet, J, Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, Windecker, S, Aboyans, V, Baigent, C, Collet, J, Dean, V, Delgado, V, Fitzsimons, D, Gale, CP., Grobbee, D, Halvorsen, S, Hindricks, G, Iung, B, üni, P, Katus, HA., Landmesser, U, Leclercq, C, Lettino, M, Lewis, BS., Merkely, B, Mueller, C, Petersen, S, Petronio, ASonia, Richter, D.J., Roffi, M, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Sousa-Uva, M, Touyz, RM., Nibouche, D, Zelveian, PH., Siostrzonek, P, Najafov, R, van de Borne, P, Pojskic, B, Postadzhiyan, A, Kypris, L, Špinar, Ř, Larsen, MLytken, Eldin, HSalah, Viigimaa, M, Strandberg, TE., ères, J, Agladze, R, Laufs, U, Rallidis, L, Bajnok, Á, ónsson, Ö, Maher, V, Henkin, Y, Gulizia, MMassimo, Mussagaliyeva, A, Bajraktari, G, Kerimkulova, A, Latkovskis, G, Hamoui, O, Slapikas, R, Visser, L, Dingli, P, Ivanov, V, Boskovic, A, Nazzi, M, Visseren, F, Mitevska, I, øl, K, Jankowski, P, Fontes-Carvalho, R, Gaita, D, Ezhov, M, Foscoli, M, Giga, V, Pella, D, Fras, Z, de Isla, LPerez, öm, E, Lehmann, R, Abid, L, Ozdogan, O, Mitchenko, O, Patel, RS., 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk (2019)) ; Schoeneck & Iggman 2021 Schoeneck, Iggman, The effects of foods on LDL cholesterol levels: A systematic review of the accumulated evidence from systematic reviews and meta-analyses of randomized controlled trials (2021) (Schoeneck, Iggman, The effects of foods on LDL cholesterol levels: A systematic review of the accumulated evidence from systematic reviews and meta-analyses of randomized controlled trials (2021)) ; Wierzbicki et al. 2022 Wierzbicki, Kim, Esan, Ramachandran, Hypertriglyceridaemia: an update (2022) (Wierzbicki, Kim, Esan, Ramachandran, Hypertriglyceridaemia: an update (2022)) ). Dat betekent: voornamelijk veel groente en fruit, volkorenproducten, peulvruchten en ongezouten noten (Mach et al. 2019 Mach, F, Baigent, C, Catapano, AL., Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, ESC Scientific Document Group, Mueller, C, Drexel, H, Aboyans, V, Corsini, A, Doehner, W, Farnier, M, Gigante, B, Kayikcioglu, M, Krstacic, G, Lambrinou, E, Lewis, BS., Masip, J, Moulin, P, Petersen, S, Petronio, ASonia, Piepoli, MFrancesco, ó, X, äber, L, Ray, KK., Reiner, Ž, Riesen, WF., Roffi, M, Schmid, J, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Stroes, E, Sudano, I, Tselepis, AD., Viigimaa, M, Vindis, C, Vonbank, A, Vrablik, M, Vrsalovic, M, Zamorano, L, Collet, J, Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, Windecker, S, Aboyans, V, Baigent, C, Collet, J, Dean, V, Delgado, V, Fitzsimons, D, Gale, CP., Grobbee, D, Halvorsen, S, Hindricks, G, Iung, B, üni, P, Katus, HA., Landmesser, U, Leclercq, C, Lettino, M, Lewis, BS., Merkely, B, Mueller, C, Petersen, S, Petronio, ASonia, Richter, D.J., Roffi, M, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Sousa-Uva, M, Touyz, RM., Nibouche, D, Zelveian, PH., Siostrzonek, P, Najafov, R, van de Borne, P, Pojskic, B, Postadzhiyan, A, Kypris, L, Špinar, Ř, Larsen, MLytken, Eldin, HSalah, Viigimaa, M, Strandberg, TE., ères, J, Agladze, R, Laufs, U, Rallidis, L, Bajnok, Á, ónsson, Ö, Maher, V, Henkin, Y, Gulizia, MMassimo, Mussagaliyeva, A, Bajraktari, G, Kerimkulova, A, Latkovskis, G, Hamoui, O, Slapikas, R, Visser, L, Dingli, P, Ivanov, V, Boskovic, A, Nazzi, M, Visseren, F, Mitevska, I, øl, K, Jankowski, P, Fontes-Carvalho, R, Gaita, D, Ezhov, M, Foscoli, M, Giga, V, Pella, D, Fras, Z, de Isla, LPerez, öm, E, Lehmann, R, Abid, L, Ozdogan, O, Mitchenko, O, Patel, RS., 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk (2019) (Mach, F, Baigent, C, Catapano, AL., Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, ESC Scientific Document Group, Mueller, C, Drexel, H, Aboyans, V, Corsini, A, Doehner, W, Farnier, M, Gigante, B, Kayikcioglu, M, Krstacic, G, Lambrinou, E, Lewis, BS., Masip, J, Moulin, P, Petersen, S, Petronio, ASonia, Piepoli, MFrancesco, ó, X, äber, L, Ray, KK., Reiner, Ž, Riesen, WF., Roffi, M, Schmid, J, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Stroes, E, Sudano, I, Tselepis, AD., Viigimaa, M, Vindis, C, Vonbank, A, Vrablik, M, Vrsalovic, M, Zamorano, L, Collet, J, Koskinas, KC., Casula, M, Badimon, L, Chapman, JM., De Backer, GG., Delgado, V, Ference, BA., Graham, IM., Halliday, A, Landmesser, U, Mihaylova, B, Pedersen, TR., Riccardi, G, Richter, D.J., Sabatine, MS., Taskinen, M, Tokgozoglu, L, Wiklund, O, Windecker, S, Aboyans, V, Baigent, C, Collet, J, Dean, V, Delgado, V, Fitzsimons, D, Gale, CP., Grobbee, D, Halvorsen, S, Hindricks, G, Iung, B, üni, P, Katus, HA., Landmesser, U, Leclercq, C, Lettino, M, Lewis, BS., Merkely, B, Mueller, C, Petersen, S, Petronio, ASonia, Richter, D.J., Roffi, M, Shlyakhto, E, Simpson, IA., Sousa-Uva, M, Touyz, RM., Nibouche, D, Zelveian, PH., Siostrzonek, P, Najafov, R, van de Borne, P, Pojskic, B, Postadzhiyan, A, Kypris, L, Špinar, Ř, Larsen, MLytken, Eldin, HSalah, Viigimaa, M, Strandberg, TE., ères, J, Agladze, R, Laufs, U, Rallidis, L, Bajnok, Á, ónsson, Ö, Maher, V, Henkin, Y, Gulizia, MMassimo, Mussagaliyeva, A, Bajraktari, G, Kerimkulova, A, Latkovskis, G, Hamoui, O, Slapikas, R, Visser, L, Dingli, P, Ivanov, V, Boskovic, A, Nazzi, M, Visseren, F, Mitevska, I, øl, K, Jankowski, P, Fontes-Carvalho, R, Gaita, D, Ezhov, M, Foscoli, M, Giga, V, Pella, D, Fras, Z, de Isla, LPerez, öm, E, Lehmann, R, Abid, L, Ozdogan, O, Mitchenko, O, Patel, RS., 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk (2019)) ). Zie ook de oorzaken en gevolgen-pagina binnen het onderwerp cholesterol. 

Een hoog cholesterol en hoge triglyceriden zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Bij een hoog cholesterol en/of hoge triglyceriden richt de preventie zich daarom ook op andere risicofactoren van hart- en vaatziekten, zoals roken, overgewicht Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 (Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2 ) en een verhoogde bloeddruk. 

Voor informatie over preventie en beleid gericht op cholesterol, zie:

VZinfo.nl

Overig

  • V. Hermans, red. (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))